VÂY LÂU, ĐÁNH CHẮC, TIÊU DIỆT GỌN

Lời mở đầu

Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 là đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam hiện đại, là bản anh hùng ca vĩ đại của chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với chiến lược "vây lâu, đánh chắc, tiêu diệt gọn", quân và dân ta đã đập tan tập đoàn cứ điểm mạnh nhất của thực dân Pháp, làm nên chiến thắng chấn động địa cầu. Đây không chỉ là một trận đánh lịch sử, mà là trường hợp điển hình để phân tích nghệ thuật tổ chức, vận hành và tư duy chiến lược trong thực tiễn chiến tranh.

1. Tình thế chiến lược và mục tiêu tác chiến

Cuối năm 1953, Pháp – Mỹ chọn Điện Biên Phủ làm nơi quyết chiến chiến lược, xây dựng thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương với 49 cứ điểm, chia làm ba phân khu lớn, được ví như "con nhím thép". Mục tiêu: cắt đứt đường tiếp tế, khoá chặt chiến trường Thượng Lào, buộc ta chấp nhận đàm phán trong thế yếu.

Phía ta, Bộ Chính trị Trung ương Đảng và Tổng Quân ủy xác định: phải tiêu diệt bằng được tập đoàn cứ điểm này, để tạo bước ngoặt quyết định trên bàn đàm phán và trên toàn chiến trường.

2. Thế trận vây lâu – vây kín – vây chắc

Ngay từ đầu, ta chủ trương không đánh nhanh, thắng nhanh mà chuyển sang phương án vây ép lâu dài, cô lập hoàn toàn tập đoàn cứ điểm. Hơn 2 vạn quân ta được tổ chức thành 3 đại đoàn chủ lực tinh nhuệ, sử dụng pháo binh kéo bằng tay vượt đèo dốc vào trận địa bao vây từ nhiều hướng.

• Cắt đường tiếp tế trên không của địch.

• Xây dựng trận địa pháo bọc kín, đào hàng trăm km giao thông hào bao quanh.

• Khống chế hoàn toàn các cao điểm xung quanh Mường Thanh – trung tâm chỉ huy địch.

Thế trận không chỉ là quân sự – mà là tổng lực: hậu cần, y tế, vận chuyển, cả một "xã hội thu nhỏ" được tổ chức ngay tại lòng chảo Điện Biên.

3. Nghệ thuật đánh chắc, tiến chắc

Khác với lối đánh cảm tính, lần này ta chủ trương "đánh chắc – tiến chắc": từng bước bẻ gãy các cứ điểm then chốt, từ đó bóp nghẹt trung tâm chỉ huy.

• Đợt 1 (13–17/3/1954): Tiêu diệt phân khu phía Bắc (Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo).

• Đợt 2 (30/3–4/4): Đánh mạnh phân khu trung tâm (các cao điểm phía Đông Mường Thanh).

• Đợt 3 (1–7/5): Tổng công kích – đánh chiếm Hồng Cúm, Mường Thanh, bắt sống tướng De Castries và toàn bộ Bộ chỉ huy.

Quá trình tiến công vừa chặt chẽ, vừa linh hoạt. Mỗi bước đánh là một bước chuẩn bị kỹ càng, gắn đánh với giữ, giữ với tiến.

4. Yếu tố tạo nên chiến thắng

• Tư duy chiến lược đúng đắn: Không nóng vội, biết thay đổi quyết tâm tác chiến phù hợp tình hình.

• Thế trận toàn diện: Gồm quân sự, chính trị, binh vận, hậu cần, phối hợp đồng bộ.

• Lòng dân và ý chí: Nhân dân kéo pháo, nuôi quân, giữ tuyến. Hàng vạn dân công hoả tuyến vượt rừng, vượt suối tiếp tế cho tiền tuyến.

• Pháo binh lần đầu áp dụng hiệu quả chiến dịch quy mô lớn.

• Lực lượng tinh nhuệ, cán bộ dày dạn kinh nghiệm trận mạc.

5. Giá trị chiến lược và bài học thực tiễn

• Về đối ngoại: Làm thay đổi tương quan trên bàn đàm phán ở Hội nghị Genève.

• Về nghệ thuật quân sự: Kết hợp chặt chẽ chiến dịch – chiến lược – chiến thuật.

• Về tổ chức lực lượng: Minh chứng cho mô hình quân đội nhân dân – chiến tranh nhân dân.

• Về tinh thần dân tộc: Khơi dậy lòng yêu nước, niềm tin vào sức mạnh chính nghĩa.

Chiến thắng Điện Biên Phủ là bản anh hùng ca của trí tuệ Việt Nam, là đỉnh cao của nghệ thuật tổ chức chiến tranh nhân dân hiện đại. Hơn cả một trận đánh, đó là tuyên ngôn chiến lược khẳng định: Dân tộc nhỏ có thể đánh bại kẻ thù lớn nếu biết tổ chức, biết đoàn kết và biết tin vào chính nghĩa.